“Ξυπνάω μέσα στην άγρια νύχτα και πάω ντουγρού στο ψυγείο. Το ανοίγω και τρώω ό,τι βρω… Κάθε βράδυ σου λέω… “
Αν αυτή η παραπάνω ιστορία σου θυμίζει κάποιον – εσένα ας πούμε – τότε καλό θα ήταν να σε ενημερώσω σχετικά με την νυκτοφαγία, μια πάθηση που πολλοί την συγχέουν με την επεισοδιακή υπερφαγία και που ταλαιπωρεί πολύ κόσμο. Όσο και αν δεν το πιστεύεις είμαστε όλοι εν δυνάμει υπερφάγοι, γιατί και αυτό, όπως όλα, ξεκινάει από την ψυχολογία μας.
Τι είναι η νυκτοφαγία
Το σύνδρομο της νυκτοφαγίας νυχτερινής υπερφαγίας είναι μια διαταραχή η οποία οδηγεί τους πάσχοντες σε υπερβολική κατανάλωση τροφής είτε λίγο πριν κοιμηθούν το βράδυ, είτε κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Χαρακτηρίστηκε ως διαταραχή πριν από 50 χρόνια, – το 1955 για την ακρίβεια – η οποία συνοδεύεται από υπερφαγία (κατανάλωση του 25% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης μετά το βραδινό) και αϋπνία. Ουσιαστικά αποτελεί μια παραλλαγή του συνδρόμου της επεισοδιακής υπερφαγίας.
Τι συμβαίνει
Οι πάσχοντες από σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας περιορίζουν συνήθως την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και αρχίζουν να τσιμπολογούν λίγο πριν κοιμηθούν ή ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας προκειμένου να καταναλώσουν φαγητό. Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού το βράδυ οδηγεί σε αϋπνία ή σε άλλες διαταραχές ύπνου.
Τα κύρια χαρακτηριστικά
– η πρωινή ανορεξία,
– η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού τις βραδινές ώρες,
– η αυπνία,
– οι νυχτερινές αφυπνίσεις, που συνοδεύονται από αναζήτηση τροφής και
– το συναίσθημα της έντονης θλίψης.
Το σύνδρομο της νυκτοφαγίας, χαρακτηρίζεται από την πρόσληψη, μετά το βραδινό γεύμα, τουλάχιστον του 25% της συνολικά προσλαμβανόμενης ενέργειας. Το φαινόμενο εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα που είναι παχύσαρκα, με διαταραχές ύπνου και αϋπνίες.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή, νομίζουν ότι δεν μπορούν να κοιμηθούν αν δεν καταναλώσουν φαγητό λίγο πριν τον ύπνο. Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που πάσχουν από το σύνδρομο, οι οποίοι δεν θυμούνται ότι καταναλώνουν φαγητό το βράδυ.
Ο συνδυασμός της διαταραχής της πρόσληψης τροφής, της διαταραχής του ύπνου και της άσχημης ψυχολογικής διάθεσης, αποτελούν πρόδρομες καταστάσεις που οδηγούν στην εμφάνιση παχυσαρκίας. Τα τρία αυτά επίπεδα διαταραχής, πιθανόν να συνδέονται μέσω νευροενδοκρινολογικών μηχανισμών που σχετίζονται με τα επίπεδα της κορτιζόλης, της μελατονίνης, της γκρελίνης αλλά και της λεπτίνης στον οργανισμό, με σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση του συνδρόμου.
Η αναγνώριση και η αποτελεσματική θεραπεία του συνδρόμου μπορεί να αποτελέσει σημαντικό αρωγό στην προσπάθεια καταπολέμησης της παχυσαρκίας.
Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση για ορισμένους, ενώ αναφορές πασχόντων για την ευεργετική συνεισφορά φαρμακευτικών σκευασμάτων που αναστέλλουν την επαναπρόσληψη της σεροτονίνης, πιθανολογείται ότι μπορεί να βοηθήσουν, λόγω των γνωστών επιδράσεων της σεροτονίνης σε διαταραχές ύπνου και διάθεσης.
Ακόμη, η φαρμακευτική χορήγηση μελατονίνης, θεωρείται ότι μπορεί να συνεισφέρει στη βελτίωση της κλινικής εικόνας του συνδρόμου, μέσα από την αποκατάσταση των μειωμένων επιπέδων της τη νύχτα.
Στην καλύτερη αντιμετώπιση του συνδρόμου θα βοηθήσει σημαντικά η επαφή με κάποιον ειδικό πάνω σε ζητήματα διατροφής.
Ο διατροφολόγος μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς των ατόμων που πάσχουν από το σύνδρομο, σχεδιάζοντας με τον ασθενή το κατάλληλο διαιτητικό σχήμα και εκπαιδεύοντάς τον να επιλέγει πιο υγιεινές τροφές.
“Πρώτες βοήθειες”
Απέφυγε να έχεις στο σπίτι δελεαστικές τροφές, διαφορετικά, φύλαξέ τις σε μέρη όπου δεν έχεις άμεση πρόσβαση.
Απέφυγε την υπερκατανάλωση καφεΐνης, αλκοόλ και νικοτίνης, που δημιουργούν προβλήματα με τον ύπνου.
Φάε ένα σνακ, πριν πέσεις για ύπνο.
Κράτησε ημερολόγιο καταγραφής των τροφών που καταναλώνεις, την ώρα, την ακριβή ποσότητα και τις σκέψεις που έχεις πριν και αφού φας. Θα σε βοηθήσει να διαπιστώσεις τόσο την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνεις, όσο και τις σκέψεις που πιθανόν σε ωθούν σε αυτό.
Απέφυγε να μείνεις νηστική κατά τη διάρκεια της ημέρας και φρόντισε να κάνεις μικρά και συχνά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Βάλε πρόγραμμα στα γεύματα της ημέρας και SOS μην παραλείπεις το πρωινό.
Ευχαριστούμε την Γεωργία Ίσαρη, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Ενδοκρινολογικής Μονάδας ΒΠΠΚ ΓΠΝ «Αττικόν»
