Οι θερμίδες είναι η ενέργεια στα τρόφιμα. Είναι το “καύσιμο” που παίρνει ο οργανισμός από τις τροφές, προκειμένου να λειτουργήσει και να εκτελέσει κάθε άλλη δραστηριότητα.
Η απώλεια βάρους είναι κάτι που σχεδόν όλοι μας έχουμε συνέχεια στο πίσω μέρος του μυαλού μας. Οι θερμίδες μπορεί να προέρχονται από υδατάνθρακες, λίπος και πρωτεΐνες. Το σώμα μας μπορεί να τις χρησιμοποιήσει άμεσα, ή να τις αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση. Μερικές θερμίδες μπορούν να αποθηκευτούν ως γλυκογόνα (υδατάνθρακες), αλλά η πλειοψηφία αποθηκεύεται ως λίπος του σώματος.
Πώς διαχωρίζεται το λίπος στο σώμα
Το σωματικό λίπος δεν είναι καθαρό λίπος. Το καθαρό λίπος έχει ένα πολύ υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 4.100 θερμίδες ανά κιλό καθαρού λίπους.
Ωστόσο, το σωματικό λίπος δεν είναι μόνο καθαρό λίπος. Το λίπος στο σώμα αποτελείται από κύτταρα λίπους, που ονομάζονται λιποκύτταρα, τα οποία περιέχουν επίσης κάποια υγρά και πρωτεΐνες εκτός από λίπος. Ως εκ τούτου, το θερμιδικό περιεχόμενο του λίπους του σώματος είναι λίγο μικρότερο από την περιεκτικότητα σε θερμίδες του καθαρού λίπους.
Το 1958, ένας επιστήμονας που ονομάζεται Max Wishnofsky κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το θερμιδικό ισοδύναμο ενός κιλού σωματικού βάρους αντιστοιχεί σε περίπου 7.000 θερμίδες. Ο ίδιος στήριξε το συμπέρασμά του στα επιστημονικά διαθέσιμα στοιχεία που είχε τότε. Δεκαετίες αργότερα, αυτό το συμπέρασμα του Wishnofsky έχει επαληθευτεί πλείστες φορές στην επιστημονική βιβλιογραφία.
Πόσες θερμίδες έχει το κάθε είδος λίπους
Όσον αφορά την απώλεια βάρους και την εξάρτησή του από τις θερμίδες, σε γενικές γραμμές ισχύουν τα ακόλουθα:
- Το καθαρό λίπος περιέχει 8,7-9,5 θερμίδες ανά γραμμάριο
- Ο λιπώδης ιστός του σώματος είναι μόνο κατά 87% καθαρό λίπος
Βάσει αυτών των στοιχείων μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ένα κιλό σωματικού λίπους περιέχει περίπου 6.872-7.504 θερμίδες. Μερικές μελέτες αναφέρουν ότι ο λιπώδης ιστός περιέχει μόνο 72% καθαρά λιπαρά. Διαφορετικοί τύποι σωματικού λίπους μπορεί επίσης να περιέχουν διαφορετικές ποσότητες καθαρού λίπους.
Το 1958, ένας επιστήμονας που ονομάζεται Max Wishnofsky κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το θερμιδικό ισοδύναμο ενός κιλού σωματικού βάρους αντιστοιχεί σε περίπου 7.000 θερμίδες. Ο ίδιος στήριξε το συμπέρασμά του στα επιστημονικά διαθέσιμα στοιχεία που είχε τότε. Δεκαετίες αργότερα, αυτό το συμπέρασμα του Wishnofsky έχει επαληθευτεί πλείστες φορές στην επιστημονική βιβλιογραφία.
- Το διαιτητικό λίπος παρέχει από 8,7 μέχρι 9,3 θερμίδες ανά γραμμάριο, ανάλογα με το είδος των λιπαρών οξέων, κατά μέσο όρο δηλαδή περίπου 9 θερμίδες.
- Ωστόσο, τα λιποκύτταρα, τα κύτταρα που αποθηκεύουν λίπος, περιέχουν επίσης υγρά και πρωτεΐνες. Το λίπος αποτελεί το 70-85% του βάρους του λιπώδους ιστού.
- Προσλαμβάνοντας, λοιπόν, 9.000 επιπλέον θερμίδες, επειδή θα αποθηκεύσεις και λίγο νερό, το σωματικό βάρος σου θα είναι μεγαλύτερο από 1 κιλό, δηλαδή περίπου 1,2.
- Για να αυξηθεί το βάρος σου ακριβώς κατά 1 κιλό αρκούν 7.700 επιπλέον θερμίδες
Η απάντηση, λοιπόν, στο πόσες θερμίδες πρέπει να κάψεις για να χάσεις ένα κιλό σωματικού βάρους είναι 7.700 θερμίδες. Εάν βρίσκεσαι σε περίοδο δίαιτας, παίρνοντας αυτό σαν βάση, ένα ενεργειακό έλλειμμα 500 θερμίδων κάθε μέρα, είναι αρκετό για να χάσεις 1 κιλό μετά από 18 μέρες και 6 κιλά μετά από 108 μέρες, με την προϋπόθεση φυσικά ότι ο μεταβολισμός σου δεν έχει επιβραδυνθεί.
Η απώλεια βάρους δεν είναι μια γραμμική διαδικασία και επιβραδύνεται με την πάροδο του χρόνου
Το απλουστευμένο συμπέρασμα είναι ότι αν μειώσει κανείς την κατανάλωση θερμίδων κατά 3.500/εβδομάδα, ή αλλιώς κατά 500 θερμίδες/ημέρα, θα χάνει και 0,5 κιλό σωματικού λίπους/εβδομάδα. Αυτό θα σήμαινε δυνητικά πάνω από 30 κιλά σε ένα χρόνο!
Η πραγματικότητα, όμως, στην απώλεια βάρους είναι διαφορετική. Ο απλουστευμένος αυτός “κανόνας” δεν λαμβάνει υπόψη του την αντίδραση του οργανισμού στην αλλαγή του τρόπου πρόσληψης θερμίδων. Είναι ένας κανόνας που επιβεβαιώνεται σε γενικές γραμμές για τα άτομα που έχουν πολλά παραπανίσια κιλά και μάλιστα, ισχύει μόνο κατά τους πρώτους μήνες δίαιτας. Μακροπρόθεσμα, χάνει την ισχύ του.
Όταν μειώνεις την πρόσληψη θερμίδων, το σώμα σου αντιδρά με το να καίει λιγότερες θερμίδες σταδιακά. Θα προσέξεις ότι θα αρχίσεις να κινείσαι λιγότερο και το σώμα θα γίνει πιο “αποτελεσματικό”. Δηλαδή, θα μάθει να κάνει την ίδια ποσότητα εργασίας, αλλά θα χρησιμοποιεί λιγότερες θερμίδες από ό,τι πριν για να τη φέρει εις πέρας.
