Είναι διάσημοι, καταξιωμένοι… και πάσχουν από διπολική διαταραχή! Δεν είναι κάτι που μπορείς να διακρίνεις με την πρώτη ματιά – ούτε με τη δεύτερη -. Αυτοί οι άνθρωποι – όπως και όλοι που έχουν διαγνωστεί με μανιοκατάθλιψη- πολεμούν καθημερινά με μια ψυχική ασθένεια που δεν πρόκειται να τους εγκαταλείψει ποτέ και τολμούν να μιλήσουν ανοιχτά!
Τι είναι η διπολική διαταραχή;
Η διπολική διαταραχή είναι μια ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από μια σειρά από μεταπτώσεις – εναλλαγές της διάθεσης, όπως η κατάθλιψη, η αγωνία, η ευερεθιστότητα και η μανία – μια κατάσταση ση όπου οι άνθρωποι μπορούν να αισθάνονται ομιλητικοί, γρήγοροι, ανίκητοι και πολύ χαρούμενοι. Σύμφωνα με έρευνες το 2016, δύο στους 100 ανθρώπους στην Αγγλία είχαν συμπτώματα διπολικής διαταραχής. Η ίδια έρευνα αναφέρει ότι μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, παρόλο που συχνά αναπτύσσεται μεταξύ του 15ου και 19ου έτους και σπάνια αναπτύσσεται μετά το 40ο έτος.
Η διπολική διαταραχή έχει διάφορους τύπους, όπως η τύπου-1 και η τύπου-2. Ανάλογα με το πόσο γρήγορα συμβαίνουν οι εναλλαγές της διάθεσης, τα επεισόδια της διπολικής διαταραχής μπορεί επίσης να χαρακτηριστούν ως “ανάμικτα” (επεισόδιο εναλλαγής της διάθεσης που διαρκεί λιγότερο από το συνηθισμένο που απαιτείται για τη διάγνωση), τα οποία συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα από το σύνηθες (τέσσερα ή περισσότερα σοβαρά επεισόδια ανά έτος). Περίπου το 40% των ατόμων με διπολική διαταραχή έχει τουλάχιστον μία περίοδο ταχείας εναλλαγής διάθεσης κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Sinead O’Connor
Χαίρομαι που μπορώ να πω ότι μετά από δέκα χρόνια που δηλητηρίαζα τον εαυτό μου με αυτά τα ναρκωτικά και έχοντας να ζήσω με τις εξαιρετικά δύσκολες παρενέργειες τους, μπορώ να ξεκινήσω σύντομα την πολύ πολύ αργή διαδικασία, να τα βγάλω από τη ζωή μου», είπε στην Irish Mirror το 2013.
Ωστόσο, το δακρύβρεχτο βίντεο που ανέβασε στο fb έφερε νέες ανησυχίες για την ψυχική της υγεία. «Αγωνίζομαι και αγωνίζομαι και αγωνίζομαι όπως όλα τα εκατομμύρια ανθρώπων», λέει, ενώ ισχυρίζεται ότι η οικογένειά της δεν την έχει φροντίσει. «[Κανένας] εκτός από τον γιατρό μου, τον ψυχίατρό μου – ο οποίος είναι ο πιο γλυκός άνθρωπος στη γη που λέει ότι είμαι ο ήρωάς του – είναι το μόνο πράγμα που μου κρατά ζωντανή αυτή τη στιγμή».
Η Sinéad φωτίζει το γεγονός ότι οι διασημότητες δεν διαφέρουν από τους υπόλοιπους. «Η ψυχική ασθένεια είναι λίγο σαν τα ναρκωτικά, δεν δίνεις ένα *** που είσαι. Εξίσου, το χειρότερο είναι ότι το στίγμα – της ψυχικής ασθένειας δεν δίνει ένα *** που είσαι ».
Demi Lovato
Η τραγουδίστρια και η ηθοποιός Demi Lovato δεν έχει αποφύγει ποτέ τα προβλήματα ψυχικής υγείας της. Πέρασε χρόνια βουλιμίας, αυτοτραυματισμού και φαρμακευτικών αγωγών φαρμάκων προτού διαγνωστεί με διπολική διαταραχή κατά τη διάρκεια αποτοξίνωσης το 2011. «Ήμουν πραγματικά μανιακή πολλές φορές και θα έλεγα, ναι, μπορώ να το κάνω αυτό, μπορώ να το κάνω αυτό, μπορώ να το κάνω αυτό. Κατακτούσα τον κόσμο, αλλά τότε θα έπεφτα κάτω και θα ήμουν πιο καταθλιπτική από ποτέ», έχει πει χαρακτηριστικά στο ABC News.
Stephen Fry, 59
Ο αγαπημένος βρετανός ηθοποιός και κωμικός Stephen Fry έχει κερδίσει βραβεία για τη συμβολή του στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την ψυχική υγεία. Έχει περάσει διάφορα προβλήματα για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και διαγνώστηκε για πρώτη φορά με διπολική διαταραχή επίσης στην ηλικία των 37 ετών και μίλησε για το αυτό στο αυτοβιωματικό ντοκιμαντέρ Stephen Fry: The Secret Life of the Manic Depressive. « Άκουγα πάντα φωνές στο κεφάλι μου που μου έλεγαν ότι ήμουν ένας άχρηστος μπάσταρδος! Η φωνή ήταν δική μου…», λέει ο Stephen.
10 χρόνια αργότερα, ο 59 σήμερα ηθοποιός – ο οποίος είναι πρόεδρος της φιλανθρωπικής οργάνωσης Mind-, γύρισε ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ σχετικά με την κατάστασή του το “The Not So Secret Life of the Manic Depressive: 10 Years On. Ο Stephen εμφανίζεται μετά από απόπειρα αυτοκτονίας το 2012 να μιλάει με τον ψυχίατρό του. «Δεν πρόκειται για μια κατάσταση που θα περάσει», λέει ο Δρ. William Shanahan. «Δεν μιλάτε για τη θεραπεία μου, μιλάτε για το πώς μπορώ να αντιμετωπίσω κάτι που θα ζήσει μαζί μου καλύτερα».
Catherine Zeta Jones, 47
Όταν η Catherine Zeta Jones διαγνώστηκε με διπολική διαταραχή το 2011 και όπως είπε αργότερα «Η διάγνωση ήταν το καλύτερο πράγμα που μου συνέβη ποτέ». Σε μια συνέντευξη με την Good Housekeeping, περιέγραψε την ασθένειά της σαν ένα απόστημα που πήρε τεράστιες διαστάσεις, όταν ο σύζυγός της, Μάικλ Ντάγκλας, πολεμούσε με τον καρκίνο στον φάρυγγα. «Όταν περνάς κάτι τέτοιο (την ασθένεια του Ντάγκλας), είναι προφανές ότι χάνεις τους ρυθμούς σου και την ισορροπία… Ήταν το δάχτυλο στην σκανδάλη», είπε στην The Telegraph.
Rene Russo, 63
Η Rene Russo αποκάλυψε δημόσια την ψυχική ασθένεια στο The Queen Latifah Show το 2014 όταν ρωτήθηκε αν υπήρχε κάτι στη ζωή της που θα ήθελε να αφήσει πίσω της. Η απάντησή της 63 σήμερα ηθοποιού ήταν «την φαρμακευτική αγωγή για τη διπολική διαταραχή”. Ήταν η πρώτη φορά που τόλμησε να μιλήσει ανοιχτά για την ασθένειά της, με τον συμπρωταγωνιστή Jake Gyllenhaal να μένει έκπληκτος όπως φυσικά και το κοινό. Όπως εξήγησε γνώριζε ότι πάσχει από νεαρή ηλικία και στράφηκε σε φαρμακευτική αγωγή, όταν κατέρρευσε κυριολεκτικά, χτύπησε έναν τοίχο και δεν μπορούσε να σηκωθεί από το κρεβάτι. “Νόμιζα ότι ήταν κατάθλιψη”.
Προτρέποντας τους άλλους να αναζητήσουν θεραπεία, είπε «Έχω φίλους που δεν θέλουν να συνεχίσουν να παίρνουν φάρμακα και υποφέρουν». Η Rene δεν αισθάνθηκε ποτέ αμηχανία για την ασθένειά της, αν και αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα στίγμα. Έχει αποκαλύψει σε συνέντευξή της στην Good Morning America ότι για αυτήν, είναι το ίδιο με κάποιον που λέει ότι παίρνει φάρμακα για υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τι πρέπει να ξέρεις
Σημάδια και συμπτώματα της διπολικής διαταραχής
Για να εξεταστεί η πιθανότητα διπολικής διαταραχής, το άτομο πρέπει να έχει εκδηλώσει τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο. Τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου επεισοδίου πρέπει να διαρκέσουν τουλάχιστον μια εβδομάδα και να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη, επιθετική, ή ευερέθιστη διάθεση
- Σκέψεις που “τρέχουν” διαρκώς από το ένα θέμα στο άλλο
- Αλλαγές στην ομιλία (γρήγορη, υπερβολική ομιλία)
- Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
- Μεγαλοπρεπείς πεποιθήσεις (για παράδειγμα, το να πιστεύει το άτομο ότι έχει υπερδυνάμεις ή κάποιο υπερβολικό ταλέντο ή αδυναμία)
- Διαρκείς αλλαγές θεματικών ενοτήτων στην ομιλία (το άτομο αλλάζει επανειλημμένα αντικείμενο συζήτησης σε θέματα που δεν σχετίζονται μεταξύ τους)
- Αυξημένη δραστηριότητα και προσήλωση σε καθημερινούς, απλούς “στόχους”
- Παρορμητικότητα και κακή κρίση (όπως οι παράλογες δαπάνες, το υπερβολικό ξεφάντωμα και η ασυδοσία στις πράξεις)
Τα συμπτώματα ενός μανιακού επεισοδίου της πρώιμης (δηλαδή σε νεαρή ηλικία) εμφάνισης διπολικής διαταραχής τείνουν να περιλαμβάνουν ξεσπάσματα θυμού και οργής, καθώς και ευερεθιστότητα, σε αντίθεση με την επεκτατική -υπερβολικά αυξημένη- διάθεση που παρατηρείται στους ενήλικες. Ο έφηβος με διπολική διαταραχή είναι πιο πιθανό να παρουσιάζει κατάθλιψη και ανάμικτα επεισόδια με γρήγορες εναλλαγές στη διάθεση.
Παρά τις διαφορές στα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής σε εφήβους και παιδιά σε σύγκριση με τους ενήλικες, πολλοί άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με ορισμένα είδη παιδικής διπολικής διαταραχής εξακολουθούν να έχουν αυτά τα συμπτώματα και ως ενήλικες. Τα συμπτώματα της ασθένειας σε γυναίκες τείνουν να περιλαμβάνουν περισσότερο καταθλιπτικά επεισόδια και αυξημένο άγχος με μεγαλύτερη συχνότητα επεισοδίων σε σύγκριση με τους άνδρες.
Παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό καταθλιπτικό επεισόδιο δεν αποτελεί από μόνο του προϋπόθεση για τη διάγνωση της διπολικής διαταραχής, τέτοιου τύπου επεισόδια (καταθλιπτικά) συχνά εναλλάσσονται με μανιακά επεισόδια. Μάλιστα η επίμονη και διαρκής θλίψη εμφανίζεται πιο συχνά από ό,τι η μανία σε πολλούς ανθρώπους με διπολική διαταραχή.
Τα χαρακτηριστικά των καταθλιπτικών επεισοδίων περιλαμβάνουν μια σειρά από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Επίμονη κατάθλιψη ή ευερέθιστη διάθεση
- Μειωμένο ενδιαφέρον για προηγουμένως ευχάριστες δραστηριότητες
- Αλλαγές ή προβλήματα στην όρεξη, το σωματικό βάρος, ή τον ύπνο
- Ευερεθιστότητα ή έλλειψη δραστηριότητας
- Αυξημένη συχνότητα κόπωσης
- Αίσθημα αναξιότητας
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Σκέψεις θανάτου ή σκέψεις/σχέδια/πράξεις αυτοκτονίας
