Μπορεί να είσαι σε ηλικία που δε πρέπει να ανησυχείς ακόμη για την ύπουλη νόσo των γυναικών αλλά πρέπει να γνωρίζεις κάποια βασικά πράγματα για να την προλάβεις πριν κάνει την εμφάνισή της.
Ο ειδικός Παθολόγος, Βασίλης Καλαμπόκης, απάντησε με υπομονή στις ερωτήσεις μας, για να σου λύσουμε κάθε απορία.
Τι είναι η οστεοπόρωση
Οστεοπόρωση είναι ενα νόσημα που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή, που οφείλεται σε μείωση της οστικής πυκνότητας και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής των οστών, με αποτέλεσμα αυξημένη ευθραυστότητα και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Η οστεοπόρωση είναι ένα συχνό νόσημα με τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών και 1 στους 5 άνδρες θα πάθουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία σωματικής ανικανότητας και θνητότητας.
Αν φροντίζω να είμαι αδύνατη θα πάθω και πάλι οστεοπόρωση;
Η απάντηση είναι ναι! Τα κιλά δεν έχουν καμιά σχέση με την οστεοπόρωση. Ίσα-ίσα που οι παχουλοί άνθρωποι παθαίνουν σπανιότερα οστεοπόρωση σε σχέση με τους υπερβολικά αδύνατους και αυτούς που επιδίδονται σε αυστηρές δίαιτες.
Το κάπνισμα και το αλκοόλ έχουν καμιά σχέση με τον οστεοπόρωση;
Το κακό που κάνει το τσιγάρο και το αλκοόλ είναι πως εμποδίζουν την απορρόφηση του ασβεστίου στα οστά. Πέρα, όμως, από αυτά υπάρχουν και άλλες τροφές που καλό είναι να μην συνδυάζονται με τα γαλακτοκομικά. Αυτές είναι το αλάτι, οι πρωτεϊνες, το φυτικό οξύ (που περιέχεται σε δημητριακά και όσπρια), η καφεϊνη και οι τανίνες (οι οποίες περιέχονται στο τσάι, τον καφέ καθώς και σε κάποια λαχανικά και φρούτα).
Από που μπορώ να πάρω ασβέστιο πέρα από το γάλα;
Οι καλύτερες πηγές ασβεστίου έιναι τα γαλακτοκομικά με πρωταγωνιστές τα τυριά και κυρίως τα κίτρινα (παρμεζάνα, γραβιέρα, κεφαλογραβιέρα, κεφαλοτύρι, έμενταλ). Πέρα, όμως, από τα τυρία μπορείς να πάρεις ασβέστιο από τροφές όπως είναι το γιαούρτι, το γάλα, το ταχίνι, οι σαρδέλες, το μπρόκολο και το σπανάκι. Αν παρόλα αυτά δεν παίρνεις αρκετό ασβέστιο από τη διατροφή σου ή έχεις αυξημένες ανάγκες (λόγω εγκυμοσύνης, εμμηνόπαυσης και προχωρημένης ηλικίας) πρέπει να παίρνεις συμπληρώματα διατροφής.
Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου;
Με τη βοήθεια της ηλιοθεραπείας. Για να απορροφηθεί το ασβέστιο από το έντερο και να φτάσει στα κόκκαλα χρειάζεται η βοήθεια της βιταμίνης D την οποία παίρνεις από τον ήλιο. Κάτσε στον ήλιο χωρίς αντηλιακό για 15 λεπτά και άφησε εκτεθειμένα τα χέρια και το πρόσωπό σου.
Πόσο ασβέστιο χρειαζόμαστε σε ημερήσια βάση;
- Βρέφη και παιδιά έως 10 ετών χρειάζονται 500-700 mg ασβέστιο
- Παιδιά και έφηβοι από 10 έως 18 ετών χρειάζονται 1300 mg ασβέστιο
- Ενήλικοι από 19 έως 65 ετών χρειάζοντα 1000 mg ασβέστιο
- Γυναίκες στην εμμηνόπαυση χρειάζονται 1300 mg ασβέστιο
- Ενήλικοι άνω των 65 ετών χρειάζονται 1300 mg ασβέστιο
Η γυμναστική βοηθάει ή να μην μπω καν στον κόπο;
Φυσικά και βοηθάει η γυμναστική στην ποιότητα των οστών μας. Ούτε η υπερβολική άσκηση αλλά και ούτε η ακινησία είναι η λύση. Φρόντιζε να κάνεις μέτρια άσκηση 3-4 φορές την εβδομάδα βάζοντας στις προπονήσεις σου βάρη αλλά και αερόβια άσκηση.
Πώς θα μάθω αν έχω οστεοπόρωση;
Το αν έχεις ή όχι οστεοπόρωση μπορείς να το μάθεις κάνοντας μια απλή εξέταση για να δεις την οστική σου πυκνότητα. Αυτή την εξέταση πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα μεταξύ 50 και 65 ετών και κάθε άνδρας άνω των 70 εκτός φυσικά αν υπάρχουν ενδείξεις που επιτάσσουν να το κάνει νωρίτερα. Από αυτήν την εξέταση προκύπτει μια τιμή που λέγεται Τ σκορ.
Αν η τιμή του είναι από 0 έως 1 τότε είναι φυσιολογικό και δεν χρειάζεται να κάνεις καμιά θεραπεία. Αν η τιμή είναι από -1 έως -2,49 τότε έχεις οστεοπενία και ο γιατρός σου θα κρίνει αν και τι είδους θεραπεία θα χρειαστείς. Από το -2,50 και πάνω έχεις οστεοπόρωση και πρέπει να πάρεις ασβέστιο και βιταμίνη D ενώ θα πρέπει να ακολουθήσεις και ειδική θεραπεία.
Aυτό που πρέπει να γνωρίζεις σε γενικές γραμμές είναι πως οι γυναίκες σε νεαρή ηλικία-που βρίσκονται πριν την εμμηνόπαυση-δεν χρειάζεται να κάνουν κάποια εξέταση για οστεοπόρωση μιας και προστατεύονται από τις ορμόνες τους. Ο μόνος λόγος για να κάνουν μια τέτοια εξέταση είναι αν έχουν κάποια συμπτώματα.
Μετά την εμμηνόπαυση, όμως, είναι απαραίτητο να γίνεται η εξέταση οστικής πυκνότητας που σου είπα και παραπάνω για να ξέρεις σε τι φάση βρίσκεσαι (αν δεν έχεις τίποτα, αν έχεις οστεοπενία ή και οστεοπόρωση). Από εκεί και πέρα ο γιατρός σου θα σε καθοδηγήσει για τη θεραπεία που θα ακολουθήσεις.
Η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 20 Οκτωβρίου με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Special Thanks στον Ειδικό Παθολόγο, Βασίλη Καλαμπόκη, για την πολύτιμη βοήθειά του.
